بروفسور زهتابی نین عیراقدا اولان یارادیجیلیغی

(بروفسور زهتابی نین عیراقدا اولان  یارادیجیلیغی )

...........................

يازان / دكتور / رضا همراز 

.............  .......

رحمتلى بروفسور محمد تقی زهتابی یا اوز ایسته ییی ایله دئسک کیریشچی ایران تورک لرینین ان گووندییی تورکولوژلاردان ؛ شاعیرلردن ؛ یازیچی لاردان ؛ تاریخچی لردن ؛ دیلچی لردن و آراشدیریجی لاردان اولموشدور . اونون بو گونه قدر بیر قوجاق دیرلی اثرلری گون ایشیغینا چیخسادا ؛ حله بیر او قدری ده چاپ اولمامیش و آرزی ائدیریک اونلارین چاپی ایله گوزلریمیز داها ایشیقلانسین . اوستاد زهتابی اوز آنادیلینده بیر اوزمان اولدوغو حالدا فارس ؛ روس ؛ عرب و فرانسیز دیللرینه تانیش بیریسی ایدی . او داهی نین یاشایشینا دایر بیر چوخلو مقاله یازیلدیغینا اساس بورادا ایستردیم اونون اوز یازدیغی ترجمه حالین اوز قلمی ایله اوخویوب داها سونرا ؛ اونون سگیز ایل عیراقدا اولدوغو زامان یاراتدیغی اثرلره  اوتری باخماغیمیز منجه بیر اوقدر ده یئرسیز اولماز . البته زهتابی معلمین کیتابلاریندان سووای باشقا یئرلرده چاپ اولان شعر کیتابلارینین بیر نئچه صحیفه سینده باغداددا سویله نیلن شعرلره ده راستلاشماق اولابیلر . او داهی نین بو قونوداکی میراثیندان دانیشماقدان اونجه داها گوزل اولار هله دیری کن شخصا یازدیغی یاشایشینین بیر سیرا آلچاق – اوجالاری ایله ده تانیش اولاق . 

« آدیم محمد تقی ؛ فامیلیم زهتابی / کیریشچی / دیر . 1302 / 1923 م . / ینجی ایلده آذر آینین 22 سینده جنوبی آذربایجانین مرکزینده یئرلشن " شبستر " شهرینده صنعتکار کیریشچی عایله سینده دوغولدوم . آتامین آدی محمد علی و آنامین آدی سعادت ایدی . شبسترین بو کیریشچی عایله سینین بیر قولو 200 ایل اولدن شمالی آذربایجانین " شکی " شهرینده آتامین آتاسینین آتاسی "کیریشچی کاظیمین " اوولادی آدیله یاشامیش و یاشاییرلار . 1308 ینجی ایلده 6 یاشیمدا اولاندا اصراریملا بویوک باجیم صدیقه ایله قرآن اوخوماق اویردن محله مکتبینه گئده رک آز زاماندا الفبانی اویرنیب ؛ او زامانلار هر یئرده ؛ او جمله دن عمیمین کیتابخاناسیندا بول اولان تورکجه  ناغیل کیتابلارینی اوخوماغا باشلادیم و قیش گئجه لری بو کیتابلاری عایله و قونشو خانیملارا اوخویاردیم . بیر ایل سونرا اسکی اصولدا اولان و فارسجا اویردن میرزه ابراهیمین مکتبینه گئتدیم . 1310 نجو ایلده شبسترین رسمی دوولتی گلشن راز آدلی ابتدائی مکتبینه گئدرک بیرینجی کیلاسدا اوخودوم . یایدا خصوصی کیلاسدا اوخویاراق تازا اوخو ایلینده اوچونجو کیلاسدا اوخودوم . 1315 ینجی ایلده اورانی بیتیردیکدن سونرا ایکی ایل مادی ایمکان اولمادیغیندان اوخوماغی ترک ائدیب آتا – بابا ایشیم اولان کیریشچی لیکده هابئله باغ و اکین ایشلرینده چالیشدیم . 1317 ینجی ایلین یاییندا آتامین دوستلاری و تجارت ایشداشلاری قوناق گلمیشدیلر . اونلار اوخوماق ایسته دیگیمی تبریزده اورتا مکتبده اوخودوقدا اولان اولان بویوک قارداشیم یوسف دن بیلیردیلر . اونلار دئدیلر کی ،تبریزده اورتا مکتبی اوخوماق اوچون اونلار قاییدارکن اونلارلا بیرلیکده آتام بیلمه دن تبریزه قاچیم . بئله ده ائتدیم و عمی اوغلوم غلامرضا ایله بیرلیکده همین قوناقلارلا قاتارلا تبریزه قاچدیم و اورادا تربیت خیاوانیندا یئرلشن و مشروطه انقلابی زامانی بیر انجمن بیناسی اولموش ائوده چالیشان فیوضات مکتبینده اوخوماغا باشلاییب 1320 ینجی ایل اورانین دوققوز اونجو کیلاسینی / بیرینجی سیکل / رسمی دوولتی ایمتحانلا اعلاچی بیتیردیم . همین ایلین شهریور آینین اوچونده متفق اوردولاری ایرانی توتدولار . سیاسی آتموسفر دهیشیلدی و سیاسی حزبلر یاراندی . من ایکی ایللیک معلم بجرن مکتبه / دانشسرا / قبول اولوب دوولت حسابینا اوخودوم . همین شهریور آینین اونوندا تبریزده حاجی میرزه علی شبسترینین رهبرلیگی ایله آنا دیلینده آذربایجان غزئتی 48 نمره یاینلاندی . بو غزئتله حیاتیمدا ایکینجی دفعه اولاراق آنا دیلیمده اوخوماغا آلیشدیم و بیر نئچه فارسجا شعریمی اوندا چاپ ائتدیردیم . بو ایللرده آخشاملار تبریزین کاتولیک کلیساسیندا فرانسه دیلی و تبریز اوستادلارینین مکتبلرینده عربجه اویرندیگیم اوچون دانشسرا رهبرلرینین اصرارینا رغما دانشسرادا پانسیون اولماییب اورادان آیدا 8 تومن آلاراق گئچیندیم . دانشسرانی بیتیردیکدن سونرا بویوک قارداشیم کریم دانشسرادا اوخودوغوم اوچون دوولته اولان بورجونون بیر ایلینی وئره رک من تبریزده فردوسی آدینا تام اورتا مکتبی 12 ینجی صینیفی ادبی بولومونو قورتاریب دیپلوم آلدیم . اونیوریستده اوخوماق آرزوسو منی برک ناراحات ائدیردی . آنجاق ایراندا یالنیز تهراندا بیر اونیوریسته وارایدی و اورایا گئتمه یه مادی ایمکانیم یوخ ایدی . بیر ایله قدر اورتا مکتبلرده معلیم اولدوم . 1324 اونجو ایلین یاییندا تورکیه حکومتی ایستانبولدا اوخوماق اوچون 400 نفر و سووئت آذربایجانی دوولتی باکیدا اوخوماق 400 نفر گنج آپاریردیلار . منده اوخوماق اوچون گئتمک ایسته دیم امما دوولته بورجلو اولدوغوم اوچون تبریز معارف